Naredni tekst je nastao u okviru projekta ''Dijalog sa tobom i sa samim sobom" koji sprovodi Romski Medijski Servis uz porsku Ministarstva kulture i informisanja.
Iako je sam pojam antisemitizam novijeg datuma, za antisemitizam se kaže da je najstariji oblik mržnje. Antisemitizam kao pojava je star koliko i sam jevrejski narod. Antisemitizam podrazumeva netrpeljivost, predrasude i mržnju prema Jevrejima, uprkos činjenici da sam termin navodi da osoba pogrešno pomisli da se radi o mržnji prema svim semitskim narodima. Antisemitizam se smatra oblikom rasizma, iako su Jevreji etno – religijska grupa, a ne zasebna rasa. To vuče korene iz činjenice da su krajem 19. i u 20. veku, od strane antisemita Jevreji rasionalizovani, odnosno, posmatrani kao zasebna rasa – niža rasa.
Reč antisemitizam prvi je verovatno iskoristio Moritz Steinschneider, orijentalista i bibliograf jevrejskog porekla, 1860. godine, u kontekstu značenja koje i danas ima, prozivajući javno iznete predrasude francuskog filozofa Ernesta Renana. Međutim, termin antisemitizam sa suprotnim značenjem, oberučke su prihvatili tadašnji mrzitelji Jevreja širom Evrope, jer je zvučala naučno i uklapala se u tadašnju tendenciju da se pseudonaučnim tvrdnjama dokaže inferiornost Jevreja. Tako je Wilhelm Marr objavio dva pamfleta oko 1880. godine, u kojima je pojam semitizam koristio kao sinonim za jevrejstvo, a onda bi suprostavljanje toj, po njemu po nemački duh opasnoj pojavi, predstavljalo antisemitizam. Shodno tome, osnovao je i Ligu antisemita. Nakon toga se pojam raširio i zaživeo sa takvim značenjem. Korišćen je paralelno sa oba značenja : i kao izraz za mržnju prema Jevrejima i kao suprostavljanje jevrejskom uticaju, sve do kraja Drugog svetskog rata. Tek nakon Drugog svetskog rata, kao posledica Holokausta kao konačnog proizvoda antisemitizma, taj pojam dobija isključivo jedno značenje.
Činjenica da je pojam antisemitizam zaživeo kao glavna reč za pojavu demonizacije Jevrejapredstavlja problem jer taj pojam nije dovoljno precizan i neko ko želi relativizovati svoje antisemitske stavove može reći da Jevreji nisu jedini Semiti, da su i Jevreji antisemiti jer se sukobljavaju sa semitskim arapskim stanovništvnom i slično. Precizniji pojam bi možda bio judeofobija ili antijudaizam, ali i dalje je dominantan ovaj pojam. Baš iz ovog razloga, u poslednje vreme se, u krugovima aktivista u borbi protiv antisemitizma, obraća pažnja na način pisanja ove reči. Poželjno je da se piše antisemitizam, ane anti-semitizam, sa crticom, jer se pisanjem crtice apostrofira reč semitizam i time daje prilika za distorziju značenja.
Antisemitizam je kroz istoriju imao više različitih pojavnih oblika koji proizilaze iz konteksta mesta i vremena nastanka. Uprkos tome, svi pojavni oblici imaju zajedničke karakteristike i vrlo često se dešavalo da neki novi pojavni oblik proističe iz prethodnog.
Pojavni oblici antisemitizma kroz istoriju, hronološki gledano, uključuju: antički, hrišćanski, ekonomsko – politički i rasni antisemitizam. U novije vreme može se zasebno izdvojiti i anticionistički antisemitizam.
Autor teksta Ivan Kremer
Comments